Formy akumulacji martwego lodu w niecce końcowej lobu gardzieńskiego

Abstract

Na zapleczu moren czołowych otaczających od W i S jez. Gardno stwierdzono występowanie form akumulacji w strefie stagnującego i martwego lodu, a nie – jak sądzono dotychczas – moren recesyjnych związanych z deglacjacją frontalną lobu gardzieńskiego. Budowa geologiczna oraz sposób występowania form akumulacji stagnującego i martwego lodu wskazuje na akumulację tych form w strefie występowania wałów lodowo-morenowych na zapleczu wału gardzieńskiej moreny czołowej. Formy akumulacji martwego lodu akumulowane były w obniżeniach pomiędzy wałami lodowo-morenowymi. Po wytopieniu się lodów tworzących jądra wałów lodowo-morenowych na ich miejscu powstają obniżenia. Osady akumulowane pierwotnie przez rzeki fluwioglacjalne pomiędzy tymi wałami oraz w zamkniętych zbiornikach między nimi utworzyły wzgórza.DEAD ICE ACCUMULATION FORMS IN TERMINAL BASIN OF THE GARDNO LOBESummaryFrontal moraines surrounding the Gardno Lake from western Baltic coast in western Pomerania on the west and south form one of most characteristic lobe patterns in Poland. This) is the Gardno lobe with classic glacial forms. The studies on geological structure of frontal moraines of the Gardno lobe, carried out in the years 1974–1976, made it necessary to change the interpretation of geological structure of terminal basin of this lobe put forward by previous researchers.Accumulation forms found behind frontal moraine ridge do not represent recessional moraines resulting from frontal deglaciation of the Gardno lobe but accumulation forms related to stagnant and dead ice zone.The exposures from Objazda (Fig. 4; Tabl. I, Fig. 6) and Dębina (Tabl. II, Fig. 7) and geological cross-sections through the vicinities of Wysoka (Fig. 2) and Marłowo (Fig. 3) villages illustrate geological structure of hills formed in result of accumulation in dead ice zone. The hills are arranged in rows parallel to the main ridge of frontal moraines. Their geological structure and mode of occurrence indicate accumulation in the zone of ice-moraine ridges at the back of Gardno frontal moraine ridge (Fig. 5). In the first stage took place accumulation of sands and gravels by fluvioglacial waters in depressions between ice-moraine ridges or fine-grained sands and silts in depressions surrounded by these ridges. Sandy deposits were subsequently covered by flow till. Melting of ice cores of ice-moraine ridges resulted in origin of depressions and the deposit bodies formed by fluvioglacial rivers in depressions between the ridges and in closed depressions became hills. Melting of dead ice blocks surrounding depressions acting as accumulation centers of deposits at present forming hills resulted in origin of numerous disturbances from gravitational subsidence. The disturbances may be nowadays seen in hill slopes.