Skład mineralny i właściwości ceramiczne skał ilastych dolnego dewonu wschodniej części synklinorium kielecko-łagowskiego

Authors

  • Irena Olkowicz-Paprocka Polish Geological Institute, Rakowiecka 4, PL-00-975 Warszawa
  • Maria Tarnowska Polish Geological lnstitute, Holy Cross Mountains Branch, Zgoda 21, 25-953 Kielce
  • Ryszard Wyrwicki Institute of Geology, Warsaw University, Żwirki i Wigury 93, PL-02-089 Warszawa

Abstract

Skały ilaste dolnego dewonu występujące w zespole litologiczno-surowcowym IA są bezwapiennymi, żelazistymi iłowcami mułkowymi, zaś w zespole IC - ilastymi mułowcami i mułkowymi iłowcami. Głównym ich minerałem ilastym jest illit. Silna lityfikacja wszystkich iłowców zespołu lA i części z zespołu lC nie pozwala na uzyskanie mas plastycznych, a wypalone tworzywo nie spełnia wymagań przemysłu ceramiki budowlanej. Mułowce i słabo zdiagenezowane iłowce zespołu IC mają cechy surowców przydatnych do produkcji ceramiki porowatej i spieczonej. Niska temperatura maksymalnego spieczenia, wynosząca 1050 -1100°C, sugeruje możliwość wykorzystania żelazistych iłowców jako surowca uzupełniającego w produkcji kamionki.MINERAL COMPOSITON AND CERAMIC PROPERTIES OF LOWER DEVONlAN CLAY ROCKS FROM EASTERN PART OF THE KlELCE-ŁAGóW SYNCUNORIUM In eastern part of the Kielce - Łagów Synclinorium, clay rocks occur in two lithological-raw material members of the Lower Devonian: a lower, denoted lA, and upper - IC. The members are separated by a sandstone one (IB), in which clay rocks are represented by subordinate intercalations only. The members were sampled and 10 representative samples (Figs. 1, 2, Table 1) - covered by granulo-metric, derivatiograph, and X-ray-structural analyses and ceramic tests, aimed at evaluation of technological properties of these clay rocks and physical properties of ceramic materiallcilned of them at vari-ous temperatures in the range from 850 to 1250°C (Figs. 3-19 and Tables 2-9). The studies showed that Lower Devonian clay rocks of the lithological-raw material member lA are uncalcareous, ferruginous silty claystones, and those of·the member IC - clay mudstones and silty claystones. IIlite is the major clay mineral here. Advanced lithification of all the claystones of the member lA arid a part of those of the member IC precludes their use for production of plastic masses, and material kilned of them fails to match requirements of building ceramics. Mudstones and weakly diagenesed claystones of the member IC display features of raw materials for production of porous and agglomerated ceramics. Low temperatures of the maximum kilning, equal 1050-1100°C, suggests that ferruginous claystones may be used as supplementary raw material in production of stoneware.

Downloads

Published

2013-04-29

Issue

Section

Articles