Mapy paleomiąższości i facji oraz mapy paleotektoniczne epikontynentalnego permu i mezozoiku w Polsce

Abstract

Przedstawiono uwagi metodyczne do permsko-mezozoicznych map paleomiąższości i facji oraz map paleotektonicznych, stanowiących podstawowy materiał ilustracyjny do artykułów zawartych w niniejszym zeszycie Kwartalnika Geologicznego. Mapy paleomiąższości i facji, obrazujące krótkie okresy, zawierają rekonstrukcję miąższości w strefach erozji epigenetycznej oraz analizę granic stref subsydencji i stref regionalnych przyrostów miąższości, luk sedymentacyjnych, a także głównych etapów transgresyjnych i regresywnych. Zmienność litofacjalną osadów przedstawiono przy wykorzystaniu metod ilościowych - współczynnikowych według diagramów klasyfikacyjnych dwu- i trójskładnikowych. Mapy paleotektoniczne, obrazujące dłuższe okresy, równoznaczne z zasadniczymi etapami ewolucji geologicznej, prezentują wyniki analizy miąższościowej i formacyjnej przerw i niezgodności oraz aktywności tektonicznej. Pokrywa osadowa permo-mezozoiku Polski najlepiej daje się rozdzielić według zasady dużych cyklów sedymentacyjnych, obejmujących stadia transgresywne, inundacyjne i regresywne.  PALAEOTHICKNESS, FACIES AND PALAEOTECTONIC MAPS OF THE EPICONTINENTAL PERMIAN AND MASOZOIC IN POLAND 50 palaeothickness and facies maps in the scale 1: 500000 and 12 palaeotectonic maps of the Permian-Mesozoic structural complex were elaborated in 1981 -1986 in the Geological Institute as the components of the Atlas wgłębnej budowy geologicznej Polski. These maps adequately reduced in scale and generalized are a fundamental illustrative material for papers on evolution of thickness, facies and palaeotectonics of Permian and Mesozoic enclosed in the present volume of the Kwartalnik Geologiczny.The palaeothickness-facies maps showing the short periods of sedimentation needed the reconstruction of thickness in the zones of epigenetic erosion, the analysis of boundaries of the subsidence zones and of the zones regional thickness increases as well as of sedimentary gaps and major transgressive and regressive stages.Reconstruction of thickness in the zones of total or partial erosion of sediments allowed to restore the primary boundaries of sedimentary basins and their relations to other European basin. Lithofacies differentiation of sediments was presented by the use of quantitative methods according to the coefficient classification in two- and three-component diagrams.On the contrary to palaeothickness and facies maps, the palaeotectonic maps present longer periods equivalent to the basic stages of geological evolution. They present result of the analysis of thickness including processes of subsidence, the analysis of gaps and unconformities (summaric isopachs with the reconstruction of erosion, selected transgressive and regressive extents), the results of lithological association analysis and palaeotectonic regionalization.Accepted palaeotectionic reconstruction chiefly based on the thickness and association analysis and on the analysis gaps and unconformities speaks for the use of mainly the tectonic-morphological names for palaeostructures. To unify and to make it possible to compare the particular palaeotectonic maps a base nomenclature for main palaeostructures distinquished on the maps have been elaborated.The sedimentary cover of epicontinental Permian and Mesozoic can be best divided according to the rule of big sedimentary cycles including transgressive, inundative and regressive stages. According to such a division there are lithological associations connected with the following stages of development:1 - Lower Rotliegendes (molasse), 2 - Saxonian Copper-Bearing Shale - Zechstein Limestone -Middle Buntsandstein, 3 - Upper Buntsandstein (Rhaetian) - Muschelkalk - Upper Keuper, 4 -Norian and Rhaetian - Oxfordian - Upper Volgian, 5 - Berriasian (Riasanian) - Turonian -Maastrichtian (Lower Palaeocene).