Strome powierzchnie nieciągłości na Pomorzu i przyległym obszarze Bałtyku wyznaczone na podstawie danych magnetycznych i grawimetrycznych

Abstract

Na podstawie danych magnetycznych i grawimetrycznych przedstawiono przebieg stromych powierzchni nieciągłości na Pomorzu i przyległym obszarze Bałtyku. Dane te poddano transformacji stosując sposób średnich bezwzględnych wartości zmian poziomych. Opracowanie materiałów magnetycznych dotyczyło całego rozpatrywanego obszaru, zaś grawimetrycznych - północnej części wału pomorskiego i strefy Koszalina - Chojnic. Wyznaczono linie maksymalnych wartości obliczonego parametru, nazywając je magnetolineamentami i grawilineamentami. Magnetolineamenty są odwzorowaniem stromych powierzchni nieciągłości cokołu krystalicznego platformy wschodnioeuropejskiej lub jej przedpola, grawilineamenty zaś - odbiciem powierzchni nieciągłości w utworach osadowych lub w podłożu krystalicznym.

W wielu przypadkach stwierdzono pokrywanie się lub równoległość magneto- i grawilineamentów,

co świadczy o ich wspólnych źródłach lub co najmniej o wspólnej genezie tych źródeł. Z porównania

przebiegu magnetolineamentów po obu stronach bałtycko-skanijskiej części strefy Teisseyre'a- Tornquista wynika, ze wzdłuż tej strefy nastąpiło prawoskrętne przesunięcie części cokołu krystalicznego platformy wschodnioeuropejskiej o amplitudzie kilkudziesięciu kilometrów.

STEEP DISCONTINUITY SURFACES DETERMINED BASING ON MAGNETlC

AND GRAVITY DATA IN POMERANIA AND ADJOINING BALTIC AREA

Basing on the results of regional magnetic survey and semidetailed gravity prospecting the authors

determined the lines of maximum absolute mean value of horizontal changes (after A. Dąbrowski. 1982). With regard to the Z component anomaly of magnetic field and with regard to the Bouguer anomaly these lines have been called magnetolineaments and gravilineaments respectively. Magnetolineaments have been delineated in Pomerania and adjoining Baltic area, and gravilineaments have been shown in the northern part of the Pomeranian Swell and Koszalin - Chojnice zone (Fig. 1).

In the northern part of the Pomeranian Swell many gravilineaments are parallel to or coincide with

the faults of the Zechstein-Mesozoic complex (a, b, c, d, e). Most probably they caused gravilineaments.

Gravilineaments of remaining directions are supposed to be related to the sub-Zechstein faults. In the

Koszalin - Chojnice zone gravilineaments (f, g) correspond with the faults in Zechstein-Mesozoic complex.

In NE margin of this zone gravilineaments are most probably related to the sub-Zechstein basement.

A group of magnetolineaments refers to basement fractures belonging to the T-T Zone. Along

the Koszalin - Black Sea section (A' - A"') it reflects the edge of the East-European Platform socle

while along the Baltic-Scania section (B' - B"') it occurs within the area of the East-European Platform. Magnetolineaments C D and E are probably the resound of the western elongation of the crystalline socle edge, and the F and G ones are possibly connected with basement fractures adjacent to the T-T Zone.

Two pairs of magnetolineaments i.e. H. I and J, K situated on the opposite sides of the Baltic-Scania

section of T-T Zone are removed 60 km one from another. Also other groups of lineaments – C, D, E

and L, M, N are removed 40 km one from another in the same manner. This presumably reflects clockwise movement of faults, tectonic sutures or lithologic boundaries within the crystalline platform sock i.e. displacement of a part this socle along the main tectonic lines of T-T Zone.

Magnetolineaments L, M, N and O possibly refer to the basement fractures which throw the crystalline

basement down to SW as it has been already discussed by A. Dąbrowski (1957) and A. Dąbrowski

and K. Karaczun (1958) basing on the quantitative interpretation of the regional magnetic survey data.

Sections A', A'" and R of magnetolineaments coincide with distinct gravilineaments of Koszalin

elevation (g), Chojnice elevation (f) and Trzebiatów fault zone (d) respectively. These evidences prove that corresponding basement fractures refer to the sedimentary cover as well. Also magnetolineament P is partly parellel to some gravilineaments thus genetic relations between faults in sedimentary cover and fractures in crystalline basement seem to exist. Similar reasons and relations possibly refer to other presented magnetolineaments however this problem requires gravilineaments to be delineated throughout the investigation area.